Hệ thống Điều hành Sản xuất nhà máy MES không còn là một thuật ngữ quá mới mẻ mà ngày càng trở nên phổ biến trong thời đại Công nghiệp 4.0. Việc triển khai MES vào hoạt động sản xuất đang dần trở thành xu hướng, tuy nhiên nó cũng đặt ra 2 câu hỏi phổ biến:

• Liệu có cần MES khi doanh nghiệp đã có sẵn hệ thống ERP ?
• Tại sao nên tích hợp MES và ERP ?

Nếu bạn cũng có thắc mắc như trên thì hãy cùng VTI Solutions giải đáp qua bài viết sau đây.

Hệ thống MES và ERP khác nhau như thế nào?

MES và ERP

Hai hệ thống MES và ERP đều có các nhiệm vụ và chức năng riêng. Tuy vậy, cả hai đều phục vụ các mục đích giống nhau: giám sát, quản lý và tối ưu hóa các quy trình hoạt động sản xuất. Sự khác biệt chủ yếu nằm ở vị trí của cả hai hệ thống trong hệ thống phân cấp kế hoạch của một doanh nghiệp, ở đây là Kim tự tháp tự động hóa CIM.

Hệ thống ERP nằm ở phía trên cùng của kim tự tháp, có nhiệm vụ lập bản đồ các quy trình kinh doanh của toàn bộ tổ chức, từ quản lý hàng tồn kho đến kế toán tài chính và hoạt động sản xuất . ERP được sử dụng để đơn giản hóa giao tiếp giữa các bộ phận. Do đó, hệ thống ERP là cơ sở lập kế hoạch hoạt động cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nhược điểm của giải pháp ERP là mức độ chi tiết hạn chế. Nếu sử dụng để bao gồm tất cả các quy trình kinh doanh với từng chi tiết nhỏ nhất, độ phức tạp của phần mềm sẽ tăng lên đến mức mà người dùng ERP khó có thể kiểm soát được. 

Ngày nay khi đa số doanh nghiệp vẫn hoạt động ERP độc lập, việc thu thập và chuyển dữ liệu sản xuất cho ERP thường được thực hiện một cách thủ công. Điều này có nhiều bất lợi như tốn nhiều thời gian và công sức của nhân viên cũng như đặc biệt rất dễ xảy ra các sai sót do lỗi con người, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chi phí sản xuất cho doanh nghiệp.

Do đó, các giải pháp ERP thường được sử dụng kết hợp với các hệ thống phần mềm chuyên dụng khác, đặc biệt là hệ thống MES. Nằm ngay dưới ERP ở mức quản lý (Management Level), MES có nhiệm vụ thực hiện kiểm soát và vận hành chính xác quá trình sản xuất. Độ chi tiết của MES được thể hiện ở việc nó hỗ trợ theo dõi toàn diện các mặt của hoạt động sản xuất (hàng tồn kho, nguyên vật liệu, bảo trì máy móc,…)

Trọng tâm chính của MES là thu thập dữ liệu – tất cả dữ liệu liên quan đến thời gian thông lượng, sử dụng máy, thời gian thiết lập, thông tin nguyên vật liệu và từng giai đoạn sản xuất  v.v. đều được thu thập và lưu trữ. Từ đó, dữ liệu được chuyển tiếp – chủ yếu đến hệ thống ERP. 

Có thể nói, MES hình thành trung tâm dữ liệu của quá trình sản xuất, trên cơ sở đó có thể xác định các mục tiêu hoạt động sản xuất được của công ty.

Vì sao cần hệ thống MES khi đã có ERP?

ERP biết “tại sao”, trong khi MES biết “làm thế nào”

ERP chủ yếu hỗ trợ các quyết định chiến lược, trong khi MES hỗ trợ các quyết định vận hành. Tất nhiên, MES sẽ biết “làm thế nào” để triển khai các ý tưởng khi ERP chỉ biết “tại sao”. Đồng thời, như đã nói, ERP có thể dựa vào nguồn dữ liệu từ MES để thực sự thực hiện các kế hoạch sản xuất. Đây có thể được xem là các hoạt động “cộng sinh” trong môi trường sản xuất.

ERP không được thiết kế để hoạt động trong nhà máy sản xuất

Mặc dù một số hệ thống ERP có các tính năng có thể hoạt động trong nhà máy sản xuất, đa phần chúng chỉ đóng vai trò một phương tiện chia sẻ thông tin trong toàn bộ tổ chức, chứ không thể thực hiện kiểm soát và vận hành chính xác quá trình sản xuất. 

Mặt khác, ERP giúp xem xét việc quản lý chiến lược của doanh nghiệp, trong khi MES hỗ trợ việc thực hiện quy trình sản xuất một cách chính xác và hoàn chỉnh. Do đó, khi làm việc cùng nhau, hai hệ thống này cho phép cơ sở sản xuất đáp ứng liền mạch các nhu cầu của từng khách hàng, cơ quan quản lý, nhà cung cấp và thậm chí cả nhân viên nội bộ.

Người dùng ERP có nhu cầu khác với người dùng MES

Tất nhiên khi lựa chọn các giải pháp ERP hoặc MES, mỗi người dùng sẽ có mục đích sử dụng khác nhau. 

Hệ thống ERP lựa chọn và tổ chức thông tin có thể cho phép người dùng đưa ra các quyết định chiến lược cho tổ chức. Trong sản xuất hiện đại, mọi thứ cần diễn ra nhanh chóng và chính xác, thông tin phải được sắp xếp và chia sẻ để cho phép các quyết định được đưa ra kịp thời (thậm chí trong thời gian thực). 

Các giải pháp MES, với mối liên hệ chặt chẽ với tầng sản xuất, tích lũy thông tin dữ liệu quan trọng để phân tích và hỗ trợ các quyết định chiến lược, cũng như quản lý dữ liệu và báo cáo hoạt động sản xuất trong thời gian thực – điều mà ERP không thể làm.

Thời gian thực – yếu tố quyết định các quy trình sản xuất

Một thay đổi chiến lược đơn lẻ được quản lý ở cấp độ ERP có thể tạo ra khối lượng thay đổi cao hơn khoảng 10 lần ở cấp độ sản xuất. Do đó, hệ thống MES phải được thiết kế và triển khai cụ thể để cho phép cả số lượng và tốc độ thay đổi cần thiết diễn ra nhanh chóng và chính xác trong thời gian thực.

Hiệu quả của chuỗi cung ứng là một lợi thế cạnh tranh chính

Trong thị trường ngày nay, các chiến lược sản xuất thôi là chưa đủ nâng cao năng lực cạnh tranh mà doanh nghiệp cần hiệu quả hóa chuỗi cung ứng của mình. Tích hợp thông tin chỉ có thể được thực hiện thông qua sự liên kết liên tục của tất cả các cấp của mỗi mắt xích trong chuỗi, từ tầng sản xuất trở lên. Chỉ với việc trao đổi thông tin kịp thời và chính xác liên tục và hiệu quả, mà hệ thống MES đạt được, thì chuỗi cung ứng mới có thể hoạt động hiệu quả.

Hệ thống MES và ERP hoạt động song song với nhau

Tuy nhiên, việc xem xét cả hai hệ thống riêng biệt với nhau có thể không có ý nghĩa gì. Trên thực tế, MES và ERP thường phụ thuộc vào nhau trong quá trình sản xuất. Chúng hình thành một kiểu cộng sinh – hai hệ thống cùng nhau bao trùm hoàn toàn việc lập kế hoạch và kiểm soát sản xuất .

Hệ thống ERP chuyển tiếp dữ liệu đơn hàng từ lập kế hoạch sản xuất đến MES. Thao tác này sẽ gửi thông tin dữ liệu đến các trạm làm việc liên quan và lần lượt báo cáo dữ liệu khu vực hiện tại của tầng sản xuất trở lại hệ thống ERP.

Nếu không có kết nối với hệ thống ERP, bộ phận sản xuất phải cung cấp dữ liệu đơn hàng hiện tại cho MES theo cách thủ công. Đây là một quá trình tốn nhiều thời gian và cũng làm cho hoạt động sản xuất không linh hoạt.

Nếu bạn muốn điều chỉnh đơn hàng của mình sau đó, mọi thay đổi cũng phải được thực hiện thủ công. Việc lập kế hoạch sản xuất linh hoạt do đó rất khó thực hiện. MES cần có đầy đủ thông tin đầu vào từ hệ thống ERP. Nếu không nó không thể phát huy hết tiềm năng của nó.

Và hệ thống ERP cũng phụ thuộc nhiều vào dữ liệu từ MES. Nếu không có sự tích hợp, giải pháp ERP thực tế là không thể hiệu quả. Nó tiếp tục chuyển dữ liệu đặt hàng cho sản xuất, nhưng sau đó ERP không nhận được bất kỳ phản hồi nào (ngoài phản hồi thủ công).

Lập kế hoạch sản xuất do đó trở thành một quá trình một chiều: Tự khởi động và kết thúc. Hệ thống ERP không còn có thể tối ưu hóa việc lập kế hoạch sản xuất . Ngoài ra, không còn bất kỳ dữ liệu sản xuất nào có sẵn để phân tích thêm, điều này có thể ảnh hưởng đến việc tính toán các KPI nhất định .

Việc doanh nghiệp bạn không nhận được bất kỳ phản hồi nào từ các thiết bị máy móc sản xuất không chỉ ảnh hưởng đến các quy trình nội bộ mà cả các khả năng cung cấp thông tin cho các bên liên quan bên ngoài, như nhà cung cấp hoặc cả khách hàng,..

Một ví dụ từ ngành công nghiệp ô tô : Giả sử một bộ phận được lắp đặt trong nhà máy sản xuất ô tô không mang lại hiệu suất như đã thống nhất (tốc độ động cơ, độ sáng đèn pha, v.v.). Tất cả các nhà cung cấp thành phần phụ chịu trách nhiệm phải buộc chứng minh rằng vấn đề không nằm ở phía họ. Nếu họ không thể làm điều này, sẽ có nguy cơ bị yêu cầu bồi thường thiệt hại trong trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, bằng chứng này chỉ có thể thực hiện được nếu kết quả đầu ra của từng máy riêng lẻ đã được theo dõi và ghi lại thông qua MES.

Tích hợp ERP / MES là một bước quan trọng hướng tới Công nghiệp 4.0

Việc tích hợp ERP và MES đã xuất hiện từ lâu. Tuy vậy ban đầu, đa phần việc tích hợp ERP và MES thường khá “thô sơ”. Cả hai hệ thống đều trao đổi thông tin, nhưng chỉ ở dạng nhập dữ liệu thông thường thủ công (chủ yếu qua Excel). Một sự tích hợp hoàn chỉnh trong đó hệ thống MES và ERP chia sẻ một nguồn dữ liệu chung hiếm khi được tìm thấy.

Chính sự tích hợp này là tiền đề quan trọng cho các dự án Công nghiệp 4.0 . Nếu không có sự hợp tác của MES và hệ thống ERP, các công ty sẽ có nguy cơ bị tụt lại phía sau trong tương lai. Có hai lý do chính cho điều này :

• Chuyển đổi số với kết nối mạng hoàn chỉnh là nguyên tắc cơ bản của Công nghiệp 4.0
• Tầm quan trọng của dữ liệu sản xuất mở đường cho sản xuất thông minh

Xu hướng mới trong Công nghiệp 4.0 dựa trên thực tế là tất cả các yếu tố của môi trường sản xuất sẽ trao đổi thông tin với nhau theo thời gian thực và tổ chức sản xuất một cách tự động. Tầm ảnh hưởng của các yếu tố con người nên được loại bỏ, mà lý tưởng nhất là không còn bất kỳ hoạt động thủ công nào trong nhà máy. Con người chỉ đảm nhận việc hoạch định chiến lược, trong khi phần vận hành hoàn toàn nên giao cho máy móc.

Các yêu cầu quan trọng để tích hợp MES và ERP

Để việc tích hợp MES vào hệ thống ERP diễn ra hiệu quả qua đó đáp ứng được các nhu cầu của công ty, yêu cầu trước tiên là bạn nên xây dựng từ cơ sở, đảm bảo các giải pháp sản xuất kĩ thuật số trong nhà máy được kết nối liền mạch để sự tích hợp của tất cả các hệ thống hoạt động chặt chẽ và tối ưu hơn. 

Bên cạnh đó về mặt chiến lược, trong thời đại Công nghiệp 4.0, dữ liệu đóng một vai trò cực kì quan trọng. Việc chia sẻ dữ liệu sản xuất giữa hệ thống ERP và MES sẽ hỗ trợ việc lên kế hoạch cũng như giám sát toàn bộ quá trình sản xuất. Ví dụ, bảo trì dự đoán đưa ra các phân tích về kỹ thuật và lên kế hoạch cũng như giám sát quá trình bảo trì.

Tuy nhiên, những cách tiếp cận như vậy chỉ hoạt động nếu cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của nhà máy bạn được thiết kế để thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu . Điều này lại hoàn toàn phù hợp với sự tích hợp ERP / MES khi nó hỗ trợ dường như tất cả các công việc trên. Nếu doanh nghiệp bỏ qua việc tích hợp này, trong tương lai có khả năng họ không thể truy cập đầy đủ vào dữ liệu sản xuất đóng vai trò nền tảng cho các mô hình kinh doanh mới.

Do đó có thể thấy, nếu tổ chức của bạn chưa triển khai tích hợp ERP / MES (hoặc đã có ERP nhưng chưa tích hợp MES), bạn nên xem xét về việc triển khai kế hoạch này càng sớm càng tốt. Vì như đã phân tích, việc triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại trong sản xuất tạo ra cơ sở để công ty của bạn thành công trong thời đại kỹ thuật số 4.0.

Thế nên, hãy triển khai hệ thống MES cho nhà máy của bạn ngay hôm nay!

Lựa chọn VTI Solutions cho giải pháp MES-X hàng đầu

Để tối ưu hóa Quản lý doanh nghiệp, để đi từng bước vững chắc trên chặng đường tự động hóa quy trình Quản trị, để bắt kịp với xu thế thị trường đang không ngừng biến đổi, việc áp dụng hệ thống MES trong Quản lý nhà máy gần như là một điều tất yếu. Vậy tại sao không là người tiên phong ứng dụng MES và tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp của mình? 

Hiểu biết nhất định về các ngành công nghiệp sản xuất và thấu hiểu những băn khoăn của khách hàng, VTI Solutions tự tin là đối tác phù hợp của bạn trong cuộc chiến ứng dụng hệ thống MES. Với đội ngũ kỹ thuật cao cùng nhiều năm kinh nghiệm là đối tác của các doanh nghiệp Nhật Bản, VTI Solutions chuyên cung cấp các phần mềm & giải pháp toàn diện cho khách hàng có nhu cầu cá nhân hóa sản phẩm và có khả năng mở rộng quy mô cao trong mọi ngành công nghiệp sản xuất. 

MES-X là hệ thống điều hành quản lý toàn diện quy trình sản xuất thông minh cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn tổng thể trên từng công đoạn về toàn bộ quá trình sản xuất được phát triển bởi VTI Solutions – VTI Group. 

MES-X cho phép trao đổi thông tin tự động giữa các công đoạn sản xuất và các hệ thống khác trong nhà máy như hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning), hệ thống SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), hệ thống PDM (Product Data Management) và hệ thống QMS (Quality Management System).

• Quản lý quy trình sản xuất: MES-X giúp quản lý và tối ưu hóa quy trình sản xuất trên từng công đoạn. Cung cấp công cụ để định nghĩa và theo dõi các bước trong quy trình sản xuất, đảm bảo tính tuần tự, đúng thứ tự và đúng quy trình của từng công đoạn.
• Quản lý nguyên vật liệu và linh kiện: MES-X giúp quản lý nguồn cung cấp nguyên liệu và linh kiện cho từng công đoạn sản xuất. Hệ thống cung cấp thông tin về lượng tồn kho, đặt hàng, theo dõi nguồn cung cấp và cảnh báo khi nguồn cung cấp không đủ hoặc gặp sự cố.
• Theo dõi hiệu suất sản xuất: MES-X cho phép theo dõi hiệu suất sản xuất trên từng công đoạn. Hệ thống tự động thu thập dữ liệu về tốc độ sản xuất, thời gian chờ, thời gian chế biến và các chỉ số hiệu suất khác để phân tích và đánh giá hiệu suất của từng công đoạn.
• Quản lý nhân công: MES-X hỗ trợ quản lý nhân công trong quy trình sản xuất. Hệ thống giúp theo dõi số lượng và kỹ năng của nhân viên, quản lý lịch làm việc, phân công công việc và theo dõi hiệu suất làm việc của từng nhân viên trên từng công đoạn.
• Quản Lý Chi Phí Sản Xuất: MES-X cung cấp báo cáo chi phí sản xuất chi tiết tự động bao gồm việc tính toán và theo dõi chi phí sản xuất, từ đó giúp quản lý chi phí một cách chính xác và hiệu quả.
• Quản lý chất lượng: MES-X giúp quản lý quá trình kiểm tra chất lượng và đảm bảo tuân thủ các quy trình kiểm tra và tiêu chuẩn chất lượng. Hệ thống cung cấp các công cụ để ghi lại kết quả kiểm tra, theo dõi lỗi và hỗ trợ quy trình kiểm tra lại và sửa chữa khi cần thiết.

Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và nhận demo miễn phí hệ thống MES hàng đầu Việt Nam!

5432105/5 - (9 bình chọn)