1. KPI trong sản xuất là gì?

KPI sản xuất đề cập đến các chỉ số quan trọng được sử dụng để đánh giá hiệu suất của quá trình sản xuất. Các KPI trong sản xuất thường bao gồm các yếu tố như năng suất, chất lượng sản phẩm, hiệu quả sử dụng nguyên liệu, tỷ lệ lỗi, thời gian chế biến, và các yếu tố khác liên quan đến quy trình sản xuất.

Mục tiêu của việc sử dụng KPI trong sản xuất nhằm giúp các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này duy trì và cải thiện hiệu suất của nhà máy thông qua việc đo lường và theo dõi các chỉ số quan trọng. Điều này không chỉ giúp các tổ chức đánh giá được mức độ hiệu quả mà còn tạo cơ sở để đưa ra các quyết định thông minh nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất, tăng cường chất lượng sản phẩm, và giảm thiểu lãng phí.

Các KPI trong sản xuất thường được thiết lập dựa trên mục tiêu cụ thể của tổ chức và được đánh giá định kỳ để đảm bảo rằng quá trình sản xuất diễn ra một cách hiệu quả và hiệu suất cao.

2. Các loại KPI sản xuất phổ biến

Trong bất kỳ nhà máy hoặc cơ sở sản xuất nào, việc theo dõi và cải thiện các chỉ số hiệu quả là vô cùng quan trọng. Những KPI (Key Performance Indicators) giúp đánh giá tình trạng hoạt động của các quy trình sản xuất, từ đó đưa ra các biện pháp điều chỉnh kịp thời. Dưới đây là các loại KPI sản xuất phổ biến và những giải thích chi tiết về từng chỉ số.

2.1. KPI về hiệu suất sản xuất

Hiệu suất sử dụng thiết bị (OEE – Overall Equipment Effectiveness)

Hiệu suất sử dụng thiết bị (OEE) là chỉ số quan trọng để đo lường hiệu quả hoạt động của thiết bị trong suốt quá trình sản xuất. OEE phản ánh ba yếu tố chính:

• Tính sẵn sàng (Availability): Đo lường thời gian thiết bị hoạt động so với thời gian dự kiến.

• Hiệu suất (Performance): So sánh tốc độ sản xuất thực tế và tốc độ tối đa mà thiết bị có thể đạt được.

• Chất lượng (Quality): Tỷ lệ sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng so với tổng số sản phẩm sản xuất.
  Công thức tính OEE sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa việc sử dụng máy móc, giảm thiểu thời gian chết và nâng cao năng suất.

Tỷ lệ hoàn thành đơn hàng đúng hạn

Đây là một KPI quan trọng trong quản lý đơn hàng. Tỷ lệ này phản ánh khả năng hoàn thành đơn hàng đúng thời gian đã cam kết với khách hàng. Nó giúp đánh giá hiệu quả của quá trình sản xuất và quản lý chuỗi cung ứng. Một tỷ lệ hoàn thành đơn hàng cao sẽ nâng cao uy tín của doanh nghiệp và gia tăng sự hài lòng từ khách hàng.

2.2. KPI về chất lượng sản phẩm

Tỷ lệ sản phẩm lỗi (Defect Rate)

Tỷ lệ sản phẩm lỗi là tỷ lệ phần trăm số sản phẩm không đạt tiêu chuẩn chất lượng sau quá trình sản xuất. Việc theo dõi chỉ số này sẽ giúp doanh nghiệp phát hiện kịp thời các lỗi trong quy trình sản xuất và có biện pháp khắc phục để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Tỷ lệ sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng

Đây là tỷ lệ phần trăm sản phẩm hoàn chỉnh đáp ứng các yêu cầu chất lượng đã được đặt ra từ trước. Chỉ số này giúp đánh giá khả năng kiểm soát chất lượng trong sản xuất và cung cấp dữ liệu quan trọng để cải thiện quy trình sản xuất.

2.3. KPI về chi phí sản xuất

Chi phí sản xuất trên mỗi đơn vị sản phẩm

Chỉ số này giúp doanh nghiệp theo dõi tổng chi phí sản xuất (bao gồm nguyên vật liệu, lao động, chi phí vận hành thiết bị, v.v.) chia cho số lượng sản phẩm hoàn thành. Việc theo dõi chỉ số này sẽ giúp doanh nghiệp xác định các cơ hội tối ưu chi phí và giảm giá thành sản phẩm.

Tỷ lệ hao hụt nguyên vật liệu

Tỷ lệ hao hụt nguyên vật liệu là tỷ lệ phần trăm nguyên vật liệu bị lãng phí hoặc không sử dụng được trong quá trình sản xuất. Quản lý và giảm thiểu hao hụt giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả sản xuất.

2.4. KPI về thời gian sản xuất

Thời gian ngừng máy (Downtime)

Thời gian ngừng máy là khoảng thời gian mà thiết bị không hoạt động do các sự cố kỹ thuật, bảo trì hoặc thiếu nguyên vật liệu. Việc theo dõi và giảm thiểu thời gian ngừng máy là một trong những yếu tố quan trọng giúp tối ưu hóa hiệu suất sản xuất và giảm thiểu chi phí không cần thiết.

Thời gian chu kỳ sản xuất (Cycle Time)

Thời gian chu kỳ sản xuất là khoảng thời gian cần thiết để hoàn thành một đơn vị sản phẩm từ khi bắt đầu cho đến khi sản phẩm hoàn chỉnh. Chỉ số này giúp đo lường tốc độ sản xuất và là cơ sở để đánh giá khả năng tăng năng suất của toàn bộ quy trình.

3. Đâu là các yếu tố quyết định một KPI sản xuất tốt cho nhà máy

3.1. Phù hợp với mục tiêu của tổ chức

Một KPI hiệu quả cho nhà máy là những chỉ số phản ánh sự đồng bộ với mục tiêu tổng thể của doanh nghiệp. Mọi tổ chức đều có những mục tiêu mà họ hướng đến, và KPI sản xuất nên được thiết lập sao cho phản ánh được sự thành công trong việc đạt đến những mục tiêu đó. Điều này đảm bảo rằng các hoạt động sản xuất đang đóng góp vào sự phát triển chung của công ty.

VD: Nếu doanh nghiệp đặt mục tiêu tăng cường chất lượng sản phẩm, KPI sản xuất có thể là tỷ lệ sản phẩm đạt chất lượng hoặc tỷ lệ lỗi trên mỗi sản phẩm. Các chỉ số này đảm bảo rằng mọi cố gắng trong quá trình sản xuất đều hướng đến mục tiêu chung tăng cường chất lượng sản phẩm của tổ chức. 

3.2. Cụ thể và đo lường được

Mỗi KPI trong sản xuất cần được đặt ra một cách cụ thể và có khả năng đo lường được để nhận biết rõ ràng hiệu suất cũng như theo dõi chiều hướng tiến triển của các hoạt động có theo đúng hướng hay không. Từ đó tạo điều kiện cho quyết định và điều chỉnh chiến lược một cách chính xác.

VD: nếu một nhà máy muốn đo lường hiệu suất của dây chuyền sản xuất, KPI có thể là tốc độ sản xuất hàng giờ hoặc số lượng sản phẩm sản xuất mỗi ngày. Những chỉ số này mang tính cụ thể, giúp tổ chức quản lý dễ dàng, đánh giá và so sánh hiệu suất theo thời gian.

3.3. Có khả năng đạt được 

Các KPI trong sản xuất cần phản ánh một mức độ hiệu suất mà tổ chức có khả năng đạt được trong điều kiện và ngữ cảnh hiện tại của mình. Điều này đặt ra yêu cầu là KPI không nên được thiết lập ở một mức độ quá cao hoặc không thực tế, gây áp lực không cần thiết cho nhân viên. 

4. Tải trọn bộ mẫu KPI cho các phòng ban trong doanh nghiệp sản xuất

Để tối ưu hóa hiệu quả công việc trong doanh nghiệp, việc thiết lập và theo dõi các KPI (Key Performance Indicators) cho từng phòng ban là vô cùng quan trọng. Các KPI giúp đo lường và đánh giá hiệu quả công việc của các phòng ban, từ đó đưa ra các biện pháp điều chỉnh cần thiết để cải thiện quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, tối ưu hóa chi phí và thời gian.

Chúng tôi cung cấp bộ mẫu KPI đầy đủ cho các phòng ban trong doanh nghiệp sản xuất, bao gồm các chỉ số quan trọng để theo dõi và cải tiến hiệu quả công việc của từng phòng ban.

Phòng Sản xuất

• KPI về hiệu suất (OEE, tỷ lệ hoàn thành đơn hàng đúng hạn)

• KPI về chất lượng sản phẩm (tỷ lệ sản phẩm lỗi, tỷ lệ sản phẩm đạt tiêu chuẩn)

• KPI về chi phí (chi phí sản xuất trên mỗi đơn vị sản phẩm, tỷ lệ hao hụt nguyên vật liệu)

Phòng kinh doanh

• KPI về doanh thu (doanh thu bán hàng, tỷ lệ chuyển đổi khách hàng)

• KPI về mức độ hài lòng khách hàng (chỉ số NPS – Net Promoter Score)

• KPI về tỷ lệ khách hàng quay lại (tỷ lệ tái mua hàng)

Phòng tài chính

• KPI về dòng tiền (dòng tiền vào và ra)

• KPI về chi phí vận hành (chi phí cố định, chi phí biến đổi)

• KPI về tỷ lệ lợi nhuận (lợi nhuận gộp, lợi nhuận ròng)

Phòng nhân sự

• KPI về tỷ lệ tuyển dụng (tỷ lệ tuyển dụng thành công, thời gian tuyển dụng)

• KPI về năng suất lao động (số giờ làm việc hiệu quả, tỷ lệ nghỉ việc)

• KPI về sự hài lòng của nhân viên (chỉ số sự hài lòng của nhân viên, tỷ lệ giữ chân nhân viên)

Phòng Marketing

• KPI về hiệu quả chiến dịch (tỷ lệ chuyển đổi từ quảng cáo, chi phí mỗi khách hàng tiềm năng)

• KPI về mức độ nhận diện thương hiệu (lượng truy cập website, lượt theo dõi trên mạng xã hội)

• KPI về tỷ lệ khách hàng tiềm năng (lượng khách hàng tiềm năng mới, tỷ lệ khách hàng chuyển đổi)

Nhận biểu mẫu

5. 6 bước xây dựng hệ thống KPI trong sản xuất hiệu quả

6.1. Bước 1: Đánh giá tình trạng doanh nghiệp

Bước quan trọng đầu tiên trong việc xây dựng hệ thống KPI trong sản xuất là đánh giá tình trạng hiện tại của doanh nghiệp. Hoạt động này bao gồm việc tự đặt ra những câu hỏi cụ thể về những gì doanh nghiệp cần và thiếu, cũng như những điểm cần cải thiện. Bước này giúp tổ chức xác định các yếu tố quan trọng cần theo dõi thông qua KPI. Việc thu thập và phân tích dữ liệu từ các hoạt động sản xuất giúp doanh nghiệp đưa ra những đánh giá chính xác về tình hình.

6.2. Bước 2: Xác định mục tiêu, xây dựng chiến lược

Dựa trên đánh giá tình trạng hiện tại ở bước 1, doanh nghiệp cần xác định mục tiêu và xây dựng chiến lược. Mục tiêu cụ thể và chiến lược rõ ràng là cơ sở để xây dựng hệ thống KPI có hiệu quả. Bước này đóng vai trò định hình hướng đi và những chỉ số quan trọng cần theo dõi để đạt được mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp.

6.3. Bước 3: Thu thập dữ liệu chính xác

Để không mất quá nhiều nguồn lực, doanh nghiệp cần chọn lọc để thu thập những dữ liệu quan trọng và có liên quan đến mục tiêu và chiến lược đã xác định. Sự hỗ trợ của công nghệ, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu từ các tầng quản trị và vận hành giúp cho tổ chức đảm bảo tính toàn vẹn và chính xác của dữ liệu.

6.4. Bước 4: Xác định người tham gia vào việc thu thập và thiết lập KPI trong sản xuất

Tại bước này, tổ chức cần xác định rõ ràng ai sẽ tham gia vào quá trình thu thập dữ liệu và lập KPI trong sản xuất. Những người này có nhiệm vụ xem xét, tổng hợp thông tin, và đảm bảo tính chính xác của dữ liệu. Điều này đặt ra yêu cầu về trách nhiệm và hiểu biết đối với những người tham gia trong doanh nghiệp.

6.5. Bước 5: Đảm bảo các chỉ số KPI trong sản xuất được nắm bắt chặt chẽ

Một KPI hiệu quả đòi hỏi sự hiểu và nắm bắt chặt chẽ từ tất cả các bên liên quan. Doanh nghiệp cần tạo ra một khuôn khổ để giải thích ý nghĩa của các chỉ số và mối quan hệ của chúng với chiến lược tổng thể của doanh nghiệp. Bước này đóng vai trò tạo ra sự nhất quán và tăng cường sự tham gia tích cực từ những người được phân công trong tổ chức.

Bên cạnh đó, cách tốt nhất để tương tác với KPI là biến chúng thành công cụ hỗ trợ quyết định và cải thiện hiệu suất. Bằng cách này, KPI không chỉ là dữ liệu số, mà còn là nguồn thông tin hữu ích cho quyết định chiến lược và điều chỉnh chiến lược.

6.6. Bước 6: Xem xét và điều chỉnh lại bảng KPI trong sản xuất

Quá trình xây dựng hệ thống KPI trong sản xuất cần thường xuyên được xem xét để đảm bảo rằng nó đang giúp cho tổ chức cải thiện hiệu suất làm việc và sản xuất. Nếu bảng KPI không mang lại giá trị, cần điều chỉnh và cập nhật để đáp ứng nhu cầu thực tế và đạt được kết quả mong muốn. Điều này đảm bảo tính linh hoạt và hiệu quả của hệ thống KPI trong suốt quá trình sản xuất của doanh nghiệp.

7. Tham khảo Giải pháp Quản lý sản xuất thông minh toàn diện MES-X 

Hệ thống điều hành sản xuất MES-X là hệ thống điều hành quản lý toàn diện quy trình sản xuất thông minh cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn tổng thể trên từng công đoạn về toàn bộ quá trình sản xuất được phát triển bởi VTI Solutions.

MES-X không chỉ giúp theo dõi quy trình sản xuất theo thời gian thực, mà còn cho phép doanh nghiệp đo lường các chỉ số KPI quan trọng như Hiệu suất sử dụng thiết bị (OEE), Tỷ lệ hoàn thành đơn hàng đúng hạn, Tỷ lệ sản phẩm lỗi và Thời gian ngừng máy. Thông qua việc tích hợp các KPI vào hệ thống quản lý, MES-X giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định kịp thời, phát hiện các điểm yếu trong quy trình và từ đó cải tiến quy trình sản xuất để đạt được hiệu quả cao nhất.

Nhờ vào MES-X, doanh nghiệp không chỉ kiểm soát tốt chi phí và thời gian sản xuất mà còn cải thiện chất lượng sản phẩm, tăng cường sự hài lòng của khách hàng và tối ưu hóa nguồn lực một cách hiệu quả. Đặc biệt, với khả năng cập nhật dữ liệu KPI theo thời gian thực, MES-X giúp doanh nghiệp chủ động điều chỉnh chiến lược sản xuất, thúc đẩy sự phát triển bền vững.

MES-X cho phép trao đổi thông tin tự động giữa các công đoạn sản xuất và các hệ thống khác trong nhà máy như hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning), hệ thống SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), hệ thống PDM (Product Data Management) và hệ thống QMS (Quality Management System).

Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và nhận demo miễn phí hệ thống MES hàng đầu Việt Nam!

Nhận demo miễn phí